2024 yılında İstanbul'da özel güvenlik sektöründe İST-GÜVEN çalışanları tarafından kurulan ve özel güvenlik görevlilerinin haklarını savunmak ve mesleki becerilerini geliştirmelerini desteklemek amacıyla yola çıkan İST-GÜVEN-SEN Sendikası, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından önümüzdeki günlerde açıklananacak olan iş kolu istatistiklerinde sendikal barajın altında kaldığı iddia edildi.
"İş kolu barajı", Türkiye'deki sendikacılık sisteminde sendikaların toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi alabilmesi için yerine getirmesi gereken üye sayısı oranını ifade eder. Yani bir sendikanın, faaliyet gösterdiği iş kolundaki toplam işçi sayısının belirli bir yüzdesine ulaşması gerekir.
Nasıl İşler?
-
Yüzde Oranı: Güncel yasalara göre (6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu), bir işçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olabilmesi için kurulu bulunduğu iş kolundaki çalışan işçilerin en az yüzde 1'inin üyesi olması şartı aranır.
-
İstatistikler: Bu yüzde 1'lik oran, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her yıl Ocak ve Temmuz aylarında yayımlanan iş kolu istatistikleri esas alınarak belirlenir. Bu istatistiklerde her bir iş kolundaki toplam işçi sayısı ve o iş kolundaki sendikaların üye sayıları yer alır.
-
İşyeri/İşletme Barajı: İş kolu barajının yanı sıra, toplu iş sözleşmesinin yapılacağı işyerinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının veya işletmede çalışan işçilerin yüzde 40'ının ilgili sendikaya üye olması şartı da bulunur. Bu "ikili baraj sistemi" olarak da adlandırılır.
Amacı Nedir?
İş kolu barajının temel amacı, sendikaların yeterli temsil gücüne sahip olmasını sağlamak ve dağınık sendikal yapılaşmanın önüne geçmektir. Ancak eleştirenler, bu barajın özellikle yeni kurulan veya küçük sendikaların örgütlenmesinin önünde bir engel oluşturduğunu ve toplu pazarlık hakkını kısıtladığını savunmaktadır. Geçmişte bu oran yüzde 10 iken, daha sonra yüzde 1'e düşürülmüştür. Yine de bazı sendikalar ve uluslararası örgütler, barajın tamamen kaldırılması gerektiğini belirtmektedir.
Dolayısıyla, İST-GÜVEN-SEN sendikasının "barajın altında kalması", özel güvenlik sektöründeki toplam çalışan sayısının en az yüzde 1'i kadar üyeye ulaşamadığı anlamına geliyor. Bu durum, toplu iş sözleşmesi yapma yetkisini doğrudan etkileyen bir unsurdur.
Bilindiği üzere İST-GÜVEN' de toplu iş sözleşmesi için sendikalar yetki alma çalışmalarını sürdürüyor.
