5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 26.06.2004 tarihinde, Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik ise 07.10.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanun ve Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar geçen süre zarfında uygulamayı kolaylaştırmak, ortaya çıkan tereddütleri gidermek, yoruma muhtaç hususları açıklığa kavuşturmak için zaman zaman çeşitli genelge ve emir yazılar gönderilmiştir. Özel güvenlik hizmetlerinin kapsamının her geçen gün genişlemesi, mevzuatta sıkça meydana gelen değişiklikler ve bu yönde gönderilen genelge ve emir yazıların çokluğu nedeniyle; uygulama daha da zor bir hale gelebilmekte, bazı genelge ve emir yazılara ulaşılamayabilmekte, aynı hususu düzenleyen birden fazla genelge ve emir yazılar ise yanlış anlama ve uygulamalara neden olabilmektedir. Bu nedenle özel güvenlik hizmetleriyle alakalı olarak yayımlanmış olan genelge ve emir yazılar tek bir metin haline getirilerek aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Bu çerçevede, özel güvenlik hizmetlerinde uygulama aşağıda belirtilen hususlar doğrultusunda yapılacaktır:
1. ÖZEL GÜVENLİK İZNİ
1.1. Özel Güvenlik İzninde Dikkat Edilecek Hususlar:
- İl özel güvenlik komisyonu; Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtildiği üzere, özel güvenlik izni için yapılan yazılı talep üzerine, güvenliği sağlanacak yerin coğrafi konumu, metrekare olarak büyüklüğü, ekonomik ve stratejik önemi, şehir merkezine ve en yakın genel kolluk birimine olan uzaklığı gibi özellikleri de göz önünde bulundurularak, özel güvenlik hizmetini yerine getirecek azami personel sayısına, gerektiğinde bulundurulacak veya taşınacak azami silah sayısına kişi ve kuruluşların talebini de dikkate alarak karar verecektir.
- Kanunun 3 üncü maddesi ile kişi, kurum ve kuruluşlara özel güvenlik uygulamasını sona erdirme hakkı tanınmıştır. Özel mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde, uygulamanın sona erdirilmesi hususunda takdir hakkı ilgili kişi, kurum ve kuruluşa ait olup komisyonların ve valiliklerin özel güvenlik uygulamasının sürdürülmesinde ısrar etme yetkisi bulunmamaktadır.
- Kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyetteki özel güvenlik hizmetlerinin yerine getirilmesini teminen kişi, kurum ve kuruluşların koruma ve güvenlikleri Kanun kapsamında özel güvenlik görevlileri marifetiyle yerine getirilmektedir. Bu bağlamda mesire yeri, park, bahçe gibi yerler ile kamuya açık olmakla beraber özel günlerde, festival ve benzeri etkinliklerde özel ve tüzel kişilerce kiralanarak kullanılan alanlar ile belediyelerce işgaliye ücreti alınan veya kuyumcular çarşısı gibi para ve emtianın yoğun olduğu yerler için yapılan özel güvenlik izni müracaatları olumlu değerlendirilebilecektir. Ancak cadde ve sokak gibi kamuya açık, her an herkesin gelip geçtiği, genel kolluğun gözetim ve denetiminde bulunan yerlere yetki karmaşasına mahal verilmemesi açısından özel güvenlik izni verilmeyecektir.
Ancak, bu uygulama modeli muhafaza edilmekle birlikte istisna olarak Kanunun “Görev alanı” başlıklı 9 uncu maddesi gereğince; Türk Telekom, doğalgaz boru hattı, petrol boru hattı, metro, metrobüs, tramvay ve tren yolu gibi koruma ve güvenliği sağlanan kurum ve kuruluşlara münhasır olmak üzere, ana tesisi ile hizmetin akışının sağlandığı ağ hattının bir bütün olduğu, ağ hattı üzerinde meydana gelebilecek herhangi bir saldırı, sabotaj, hırsızlık gibi müessir bir fiilin, o tesisin bütün hizmetlerini etkileyeceği, dolayısıyla hizmetin sabit bir noktada değil, aynı zamanda belirli bir güzergah boyunca devam ettiği hallerde güzergah boyu da görev alanı olarak kabul edilebileceğinden, il özel güvenlik komisyonlarından gerekli izin alınmak kaydıyla bu gibi yerlerde özel güvenlik görevlisi görevlendirilebilecektir.
Bu doğrultuda, yukarıda belirtilen haller için özel güvenlik izni müracaatı yapılması durumunda;
Korunması istenilen güzergâhın o ilde bağlı birimi için daha önce özel güvenlik izni verilmiş ise Kanunun 9 uncu maddesince özel güvenlik komisyonu kararıyla birimin görev alanı genişletilmek suretiyle güzergah için özel güvenlik izni verilebilecek ve birimin personel kadrosunda artırıma gidilerek güzergahta görevlendirilebilecektir.
Bu kurum, kuruluş ve tesislerin ürettiği hizmetlerin arz ettiği önem de göz önünde bulundurulduğunda, bu yerlerin saldırı, sabotaj ve hırsızlık gibi olaylara maruz kalması veya bu tür olayların gerçekleşebileceğine dair duyumların alınması durumunda, bu hizmetlerin üretildiği tesislere daha önce belli bir kadroyla özel güvenlik izni verilmiş olsa dahi, sadece bu yerlere münhasır olmak üzere geçici veya acil hal kapsamında valilik oluru ile personel kadrosu artırımına gidilebilecektir. Ancak geçici veya acil hal kapsamında özel güvenlik izni verilmesine neden olan durumun sona ermesiyle artırılan kadrolar iptal edilecektir
Genel kolluktan emekli olup özel güvenlik görevlisi olarak çalışanların, adına kayıtlı silahlarını görev esnasında da taşımalarında bir sakınca olmamakla birlikte, silahsız projelerde silahın görülmeyecek şekilde taşınmasına dikkat edilecektir.
ç) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının denetim, yetki ve sorumluluğunda bulunan karayollarında koruma ve güvenliği sağlanan kurum ve kuruluşun ana tesisi ile hizmetin akışının sağlandığı ağ hattının bir bütün olduğu, diğer bir ifadeyle, bu ağ hattı üzerinde meydana gelebilecek herhangi bir saldırı, sabotaj, hırsızlık gibi müessir bir fiilin, o tesisin bütün hizmetlerini etkileyeceği dikkate alındığında; hizmetin sabit bir noktada değil, aynı zamanda belirli bir güzergah boyunca devam ettiği hallerde, güzergah boyunun görev alanı olarak kabul edilmesinin uygun olacağı, il özel güvenlik komisyonlarından gerekli iznin alınması ve alınan iznin güzergâh üzerindeki valiliklere bildirilmesi kaydı ile karayollarının denetim ekiplerinin veya Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğüne bağlı gezici olarak görev yapacak olan seyyar kantarların güvenliğinin sağlanması amacıyla özel güvenlik görevlisi görevlendirilebilecektir.
Karayolları üzerinde kurulan seyyar kantarların Kanun kapsamında koruma ve güvenliğinin sağlanmasında, seyyar kantarların bağlı bulunduğu bölge müdürlüklerinden özel güvenlik görevlisi görevlendirilmesinde ve görevlendirilen özel güvenlik görevlilerinin, seyyar kantarın görevlendirileceği bölge müdürlüğüne bağlı diğer illerde de görev yapmasında herhangi bir sakınca görülmemektedir.
- Yüzölçümü büyüklüğüne bakılmaksızın sınırları belli, etrafı çevrilmiş ya da tarihi, turistik, kültürel önemi itibariyle genel yerleşim yerlerinden ayrışmış ve farklılık arzeden yerler, talep olması halinde silahlı ya da silahsız özel güvenlik izni verilmek suretiyle özel güvenlik kapsamına alınabilecektir.
Sahil kenarları, plajlar, turizme ayrılmış olan mesire ve eğlence yerlerinde, turistlerin güvenliğinin sağlanarak turizm potansiyelinin artmasına katkı sağlayacağı, söz konusu alan içerisinde suç işlenmesinin önlenmesine, dolayısıyla da kolluğun suç ve suçluyla mücadele olan asli görevini ifasına yardımcı olacağı, aynı zamanda özel güvenlik alanında istihdamın artmasına ve özel güvenlik uygulamasının yaygınlaşmasına katkı sağlayacağı yerlere özel güvenlik izni verilebilecektir. Ancak sahil kenarları, plajlar ve benzeri yerlerle ilgili uygulamada özellikle 3621 sayılı Kıyı Kanununun “Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır...” hükmüne istinaden, söz konusu Kıyı Kanunundan kaynaklanan hakların ihlal edilmemesine dikkat edilecektir.
- Dönemsel faaliyetleri kapsayan özel güvenlik izinlerinin takip eden yılları kapsayacak şekilde bir defada verilmesinde her hangi bir sakınca bulunmamaktadır. Örneğin, 2012 yılında ve sonraki yıllarda yapılacak olan herhangi bir müzik-film festivali, sergi, sezonluk ticari faaliyetler gibi organizasyonlar için ilk başvuru yılından geçerli olmak üzere talep eden kişi ya da kuruluş iptal müracaatında bulununcaya kadar özel güvenlik izni verilebilecektir.
1.1. Gemilerde Özel Güvenlik İzni Verilmesi:
Karasularımızda özel güvenlik izni almak isteyen gemilerin bu talepleri, geminin tescil edildiği yerin bağlı olduğu il valilikleri tarafından yerine getirilecektir. Silahlı özel güvenlik izni verilmesi halinde kullanılacak silahlar kaptan köşkünde çelik kasa içerisinde muhafaza edilecektir. Silahlı görev yapacak özel güvenlik görevlilerinin görev süresince hangi silahı kullandığı görev başlangıcında ve bitiminde silah devir teslim defterine kaydedilecektir.
Seyir esnasında gemilerde genel asayiş ve düzenin sağlanmasına yönelik olarak kaptanın yetki ve sorumluluklarını düzenleyen 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunun 1467 ve 1472’nci maddeleri dahil olmak üzere, ilgili madde hükümleri doğrultusunda, gemilerde özel güvenlik izni verilmesi halinde,
